Leer jezelf veerkrachtig door het leven te gaan

Bij langdurige ziekte krijg je behoorlijk wat voor je kiezen en vaak ervaar je dan pas wie je echte vrienden zijn. In tijden van tegenslag heb je je dierbaren hard nodig, maar lang niet altijd komt dat uit zoals je het had gedacht. Dankbaarheid voor hulp uit onverwachte hoek gaat soms hand in hand met teleurstelling om stilte waar je hoopte op meelevende woorden en troost. Teleurstellingen komen natuurlijk niet alleen in de vorm van mensen, ze komen in allerlei vormen. Hoe ga je om met die teleurstellingen en leer je veerkrachtig door het leven te gaan?

Het leven zit soms tegen, dat is rot, maar het is nu eenmaal zo. Dat relativeren lukt echter lang niet altijd en soms is het erg lastig om in je eentje om te gaan met tegenslagen en teleurstellingen. Iedereen wil een schouder om op te huilen als het leven tegenzit. Maar wat doe je als die schouder er niet is?

Het heft in eigen handen

‘Natuurlijk is het fijn om steun van anderen te ondervinden, maar zelf kunnen we er ook behoorlijk wat aan doen om ons beter te voelen’, vertelt Prof.Dr. Nele Jacobs in een video van de Universiteit van Nederland. Zij is als levenslooppsycholoog verbonden aan de Universiteit van Maastricht en deed onderzoek naar het welbevinden van mensen. ‘Als je hoog scoort op alle vormen van welbevinden, dan heb je het vermogen om je aan te passen en zelf regie te voeren over je leven, ook als er grote uitdagingen op je pad komen.’

Het is een gegeven dat positieve en negatieve emoties in het leven naast elkaar bestaan, weet de levenslooppsycholoog. Haar onderzoek wees uit dat wij ons echter vaak onvoldoende van onze positieve emoties bewust zijn. We blijken eerder geneigd om ons te richten op negatieve gevoelens als onzekerheid, frustratie en somberheid. Positieve focus is daarom belangrijk. ‘Bewust stilstaan bij positieve gevoelens maakt je veerkrachtiger omdat deze als het ware de negatieve emoties compenseren.’

Geluk maken

Het loont dus om bewust te kijken naar de momenten dat jij positief gestemd bent. Welke zijn dat en hoe kun je die meer inpassen in je leven? ‘Maak vooral keuzes die bij jou passen’, adviseert Nele Jacobs. ‘Als je weet dat je opbloeit van sociale contacten, zoek mensen dan op en investeer in relaties. En durf je ook terug te trekken op de momenten dat jij rust en stilte nodig hebt. Jij bent daarin leidend.’

Zaken als actief bezig zijn, of uitingen van creativiteit - op welke manier ook - maken mensen heel gelukkig, leren we van Jacobs. ‘Het werkt door: als we interesse krijgen in nieuwe activiteiten, ervaren we meer energie en als gevolg daarvan willen we graag nog meer nieuwe dingen uitproberen. Zo werkt ons brein. Welke dingen iemand gelukkig maken, is per persoon verschillend. Probeer daarom verschillende dingen uit en ervaar wat er bij jou past’, aldus Jacobs.

Het goede nieuws is dat we allemaal positieve emoties genereren en zelfs bewust kunnen vermeerderen. ‘Ook mensen met psychische klachten kunnen hun welbevinden vergroten door actief op zoek te gaan naar positieve impulsen. Ongeacht je omstandigheden zijn er voor iedereen mogelijkheden om de dingen die wél goed gaan in je leven, te versterken’, beaamt Nele Jacobs. 

Tegenslagen verwerken

Natuurlijk zijn er toch altijd momenten dat die geluksmomentjes in je leven niet genoeg zijn en dat je er toch even doorheen zit. Wat doe je dan met die negatieve gevoelens? ‘Laat ze er gewoon zijn, focus er niet op en doe er niet zoveel mee’, luidt het advies van de levenslooppsycholoog. Wordt het je echt te veel? Neem dan even een moment voor jezelf. Zeg een afspraak af en kruip even in een hoekje met bijvoorbeeld je favoriete boek of je lievelingsmuziek. Blijf er echter niet in hangen. Zeg tegen jezelf: nu mag ik even zielig zijn en dan ga ik er weer tegenaan. Ga dan ook iets doen waar je energie van krijgt, zoals we eerder in het artikel beschreven.

Bronnen: Psychologie Magazine, Universiteit van Nederland, JongPIT, Ruud Meulenberg